محصولات مقاوم به خشکی: آژانس بین المللی انرژی اتمی و فائو به زامبیا کمک میکنند تا تولید و درآمد کشاورزان را بهبود بخشد.
دو گونه جدید از لوبیا چشم بلبلی، منبع اصلی پروتئین در زامبیا، در حال عرضه هستند تا عملکرد و کیفیت قابل توجهی را برای کشاورزان و جامعه به طور کلی بهبود بخشد. گونههای جدید لوبیا چشم بلبلی، یک نوع حبوبات که عمدتاً در آفریقا کشت میشود، زودتر بالغ میشوند، بنابراین به آب کمتری نیاز دارند و میتوانند در برابر خشکسالی بهتر مقاومت کنند. آنها در شرایط خشکسالی عملکرد بالاتری نسبت به ارقام محلی تولید میکنند و همچنین عملکرد بهتری نسبت به ارقام محلی تحت فشار برخی بیماریها و آفات نشان دادهاند. بذر این گونهها که با استفاده از فناوریهای هستهای توسعه یافتهاند، اواخر امسال در دسترس کشاورزان قرار خواهند گرفت.
آژانس بین المللی انرژی اتمی با مشارکت سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) برای بهبود امنیت غذایی در سطح جهان با استفاده از علم هستهای تلاش می کند. از طریق این مشارکت، برنامههای اصلاح نباتات با استفاده از فنآوریهای هستهای انجام میشود که منجر به تولید محصولات بیشتر با ویژگیهای بهبود یافته میشود.
فاطما سارسو، پرورش دهنده نباتات و متخصص ژنتیک در بخش مشترک فائو و آژانس بین المللی انرژی اتمی میگوید: «تولید محصولات زراعی در بسیاری از آفریقا، از جمله در زامبیا، به دلیل گرما، خشکسالی، آفات و بیماریها به حدی است که برخی از کشاورزان نمی توانند غذای کافی تولید کنن. خشکسالی فزاینده در سالهای اخیر و اثرات تغییرات آب و هوایی، چالشهایی را که کشاورزان در حال حاضر با آن مواجه هستند، تشدید کرده است. توسعه واریتههای زراعی بهبود یافته از طریق اصلاح نباتات یکی از راههای رسیدگی به این موضوع است.
دو رقم لوبیا چشم بلبلی Lunkhwakwa و Lukusuzi که با استفاده از پرتودهی توسعه یافتهاند، که روند طبیعی تولید تنوع ژنتیکی در گیاهان را تسریع میکند، در حال تکثیر هستند و بذرها در آبان ماه سال جاری در بین 800 کشاورز برای کاشت توزیع میشود.
Kalaluka Munyinda، مدرس دپارتمان علوم گیاهی در دانشگاه زامبیا، گفت: "ما در درجه اول کشاورزان مناطق خشک کشور را هدف قرار میدهیم که در سالهای اخیر به دلیل شرایط بسیار خشک برای رشد غذای کافی مشکل داشته اند." «چالشهایی که آنها با آنها روبهرو بودند، جنبهای حیاتی بود که ما باید با پرورش جهش به آن رسیدگی میکردیم. اما از آنجایی که این واریتهها به بیماریها نیز مقاومتر هستند، در نظر داریم تا در نهایت در مناطق پر بارندگی نیز کشت کنند، جایی که کشاورزان بیشتر با مشکل کاهش محصول به دلیل بیماری مواجه هستند.
برای پاسخگویی به تقاضای کشاورزان برای ویژگیهای محصول مورد نظر، دانشمندان در آزمایشگاه کشاورزی و بیوتکنولوژی FAO/IAEA در Seibersdorf، اتریش، دانههای گونههای محلی را در معرض پرتودهی گاما قرار دادند و تغییراتی را در ساختار ژنتیکی ایجاد کردند. پس از این، بذرهای پرتودهی شده به زامبیا بازگردانده شدند، جایی که در مزارع آزمایشی کاشته شدند تا خصوصیات آنها در شرایط محلی مشاهده شود. در طول فرآیند آزمایش، کشاورزان در کنار دانشمندان در انتخاب گیاهان بهبود یافته کار میکردند.
یکی از کشاورزان منطقه چیروندو میگوید: «ما در دو سال گذشته به شدت تحت تأثیر خشکسالی قرار گرفتهایم و محصولات در اینجا خوب عمل نمیکنند، اما اکنون گونههایی داریم که با بارش کم به خوبی عمل میکنند. در ابتدا، ما فقط یک نوع لوبیا چشم بلبلی داشتیم که دیر بالغ میشد، اما اکنون به گونههای جدید دیگری که زودرس هستند دسترسی داریم. ما میخواهیم با افزایش تعداد گونههایی که در جامعه ما رشد میکنند، جامعهای بسازیم که سازگار با آب و هوا باشد.»
انتظار می رود این پروژه به افزایش امنیت غذایی و همچنین درآمد بیشتر برای کشاورزان منجر شود. Munyinda میگوید: "ارقام جدید تا 10 درصد عملکرد بالاتری نسبت به واریتههای مادر در برخی مناطق دارند، به این معنی که کشاورزان نه تنها میتوانند غذای بیشتری تولید کنند، بلکه درآمد آنها نیز افزایش خواهد یافت." این گونهها همچنین نسبت به بیماریهایی مانند "سوختگی آسکوچیتا" که به شدت در برخی مناطق محصول را مهار میکند، تحمل بیشتری دارند. در نتیجه، ما انتظار داریم که امنیت غذایی ملی را هم از نظر افزایش دسترسی به غذا و هم از نظر تغذیه بهبود ببخشیم.
منبع:
https://www.iaea.org/newscenter/news/drought-tolerant-crops-iaea-and-fao-help-zambia-improve-production-and-farmers-income